Nieuws
uit de Beehive

Autonomie; een van de kenmerken

Een grote en vroege behoefte aan autonomie is een van de persoonskenmerken bij ontwikkelingsvoorsprong/ hoogbegaafdheid.
Autonomie betekent letterlijk het zelf opleggen van wetten. Een autonoom persoon probeert zaken na te streven die voor hem of haar belangrijk of waardevol zijn en bewandelt op die manier een eigen levenspad (bron ensie.nl). Het tegenovergestelde van autonomie is heteronomie, de een bepaalt voor de ander.

Hoogbegaafde kinderen hebben een grote behoefte aan autonomie. Op het gebied van hun lichaam, hun geest en verantwoordelijkheid/ zelfbepaling.
Een voorbeeld van lichamelijk autonoom willen zijn is de grote weerstand tegen het ongevraagd schoonpoetsen van de mond of een sterke tegenzin in het innemen van medicijnen.
Psychologische autonomie kan tot uiting komen in het zelf willen nadenken over dingen van het leven en niet beïnvloed willen worden door anderen; zelf ervaren en informatie vergaren.
Autonomie op het gebied van verantwoordelijkheid en zelfbepaling gaat over zelf tijd willen indelen, zelf komen tot activiteiten; laat mij het zelf doen.

Zoals ik altijd aangeef in de trainingen zijn de persoonskenmerken sterke zaken die als je later groot bent goed kunt gebruiken.
Maar ze kunnen ook tegen je werken; een heel autonoom kind kan in de problemen komen in een omgeving waar veel al vast staat, waar je weinig in te brengen hebt. School bijvoorbeeld? Er kan een ontzettend grote weerstand ontstaan; een weerstand die geen aanstellerij is, maar vanuit het diepst van een kind komt.

Wat kun je doen als opvoeder/begeleider?
Geef (fysieke) ruimte om terug te trekken, om een eigen plek te hebben. Respecteer het lichaam van het kind; waarschuw als je de mond wil schoonmaken, geef uitleg waarom een medicijn belangrijk is, wat het doet voor het lichaam.
Praat tegen het kind met behulp van ik-boodschappen, zo geef je psychologische ruimte, vraag het kind om zijn/haar mening.
Kijk eens kritisch naar de dag van het kind; hoeveel ruimte heeft het echt om zelf te bepalen wat het doen wil (keuze uit 2 is naar mijn mening te beperkt!), hoeveel ruimte heeft het kind om te onderzoeken, ervaringen op te doen om fouten te maken?

De mannen van Omdenken hebben veel tips. In het boek 'lastige kinderen, heb jij even geluk' vind je ook inspiratie.